Herkomst van vlees op etiket!

Vorige week publiceerden de Europese Commissie en de EU-lidstaten twee plannen voor de labeling van voedsel. In beide plannen staat dat de herkomst van vlees op de verpakking vermeld moet worden. Compassion in World Farming is daar blij mee, maar pleit met kracht voor een duidelijke en preciese invulling. Daarover moet namelijk nog onderhandeld worden.

Consumenten maken zich terecht zorgen over het welzijn van de landbouwdieren. Heldere informatie op het etiket is nodig om hen in staat te stellen voor diervriendelijkere producten te kiezen. Die informatie moet verplicht zijn en aan exacte criteria voldoen.

Wij pleiten voor een systeem waarbij het etiket op vlees en melk duidelijke informatie geeft over de manier waarop de dieren leefden. Die informatie moet transparant en begrijpelijk zijn, zodat ze ook daadwerkelijk weerklank vindt bij consumenten. Een voorbeeld hiervan is de labeling zoals die nu al met succes verplicht is op eieren. Op de verpakking moet staan of de eieren afkomstig zijn van kippen die in een kooi (kooi-ei) of stal (scharrel-ei) leven of van kippen die naar buiten kunnen (vrije uitloop-ei).

Consumenten maken zich niet alleen zorgen over de levensomstandigheden van de dieren op de boerderij, maar ook over het dierenleed dat veroorzaakt wordt door verre veetransporten. Ook daarom is het een goed idee op de verpakking van vlees de herkomst te vermelden. Wanneer de dieren niet in hetzelfde land geboren, opgegroeid en geslacht zijn, moet per land duidelijk op de verpakking staan waar dat wel gebeurde. Een dergelijke regeling is nu al van kracht voor rundvlees en zou ook voor de andere vleessoorten moeten gaan gelden. Het Europees Parlement heeft zich er al eerder voor uitgesproken.

Tenslotte moeten de nieuwe regels niet alleen gelden voor vlees, melk en eieren die in de EU geproduceerd zijn, maar ook voor producten die in Europa worden ingevoerd.

Europa's varkenshouders stoppen in 2018 met castreren

De Europese varkenshouders willen met ingang van 2012 stoppen met het onverdoofd castreren van biggen. Vanaf 2018 stoppen ze zelfs helemaal met castreren en mogen alle Europese biggen hun ballen houden!

Dit staat in een verklaring die de uitkomst is van druk overleg tussen de Europese boerenorganisaties, de EU en Eurogroup for Animals, waarvan ook Compassion in World Farming lid is. Natuurlijk zijn we erg blij met deze doorbraak in Europa, waar we sinds lang op hebben aangedrongen. Met deze verklaring kopieert Europa de aanpak die in Nederland heel succesvol was. Een groot verschil is echter dat de Europese supermarkten de verklaring nog niet ondertekenden. We hopen dan ook dat de supermarkten en andere belanghebbenden zich snel bij de ondertekenaars zullen voegen. Tevens dringen we er op aan dat in de overgangsperiode gekozen zal worden voor de meest diervriendelijke manier van verdoven en pijnbestrijding na de ingreep.

Elk jaar worden in de EU zo'n 100 miljoen biggen gecastreerd. Dat gebeurt meestal zonder verdoving en is erg pijnlijk. De belangrijkste reden voor de castratie is het tegengaan van de zg. 'berengeur' bij vlees van volwassen varkens. Toch is castratie helemaal niet nodig. Er zijn voldoende diervriendelijkere alternatieven beschikbaar en het is mogelijk de weinige karkassen met berengeur op te sporen en anders te gebruiken. Niet gecastreerde biggen groeien bovendien sneller en worden minder vaak ziek. Stoppen met castratie is dus niet alleen goed voor de dieren, maar ook voor de boeren, die geen tijd en geld meer hoeven te steken in deze overbodige praktijk.

Actie voor een feestmaand zonder dierenleed

December is de maand van lange winteravonden, veel feesten en van goede voornemens. Het is een maand waarin we veel en lekker eten en waarin iedereen direct iets kan doen voor de dieren. Net als in andere jaren laat Compassion in World Farming daarom zien hoe dat kan: we voeren actie om van december, en alle andere maanden, een feest zonder dierenleed te maken!


Leuke en handige tips
Op de actiewebsite dierenindecember.nl publiceren we elke dag nieuwe, leuke en handige tips. Je leest er bijvoorbeeld hoe en waar je beter, diervriendelijker vlees kunt vinden, of waar je lekker vegetarisch kunt eten. Er zijn tips voor leuke kookboeken en links naar websites met recepten voor een lekker, diervriendelijk Kerstdiner.

Stuur ons jouw tips
Dit jaar is dierenindecember.nl vernieuwd en vragen we iedereen tips in te sturen. Weet je zelf een leuk restaurant, een diervriendelijke winkel, heb je een goed boek gelezen of een handige diervriendelijke website gezien? Dan zijn ook jouw tips van harte welkom. Je kunt ze insturen via een formulier op dierenindecember.nl

Doe mee op Hyves, Facebook en Twitter
Bovendien staan de tips dit jaar voor het eerst ook op speciale pagina's op Hyves, Facebook en Twitter. Zo kan iedereen die een profiel op deze sites heeft de tips makkelijk lezen en verspreiden.

Bestel gratis folders
Net als vorig jaar is er een speciale actiefolder 'Denk in december ook aan de dieren'. De folder is vooral bedoeld om neer te leggen bij informatiestands, in winkels, bibliotheken, wachtkamers en om uit te delen op andere plekken waar veel mensen komen. Wil je meedoen aan deze actie, vraag dan snel gratis folders aan via dierenindecember.nl of door te bellen naar 024-3555552. We sturen de folders dan zo snel mogelijk toe!

AH varkens: 1 ster, maar geen staart

Vandaag introduceert Albert Heijn het varkensvlees met éen ster van de Dierenbescherming. Dat is een felicitatie waard want varkens met dit kenmerk (binnenkort alle AH varkens) worden niet meer gecastreerd en ze krijgen meer ruimte en afleidingsmateriaal.

Dat laatste is echter niet meer dan het voldoen aan de wettelijke eisen, die in Nederland en de EU op grote schaal genegeerd worden. Het is daarom te hopen dat staatssecretaris Bleker zich niet beperkt tot het feestelijk in ontvangst nemen van het eerste 1-ster lapje, maar er snel voor zorgt dat alle Nederlandse varkenshouders zich aan de wet houden en hun dieren strooisel geven. Dat is niet alleen prettig voor de dieren, het voorkomt ook dat de varkens uit verveling aan elkaars staart gaan bijten. De boeren kunnen het voor biggen pijnlijke staartknippen dan ook achterwege laten.

Big op stro: met staart!

EU zet achterdeur open voor klonen

De Europese Commissie zet de achterdeur van de EU open voor het klonen van dieren ten behoeve van voedselproduktie. Dat is de conclusie die Compassion in World Farming trekt uit een rapport dat de Commissie vandaag publiceerde. De Commissie weigert namelijk nadrukkelijk het vermarkten van vlees van de nakomelingen van gekloonde dieren te verbieden.

In het rapport kondigt de Commissie aan het klonen van dieren voor voedselproductie voor de komende vijf jaar te willen verbieden. Ook mag het vlees van gekloonde dieren niet op de markt komen en moet er een systeem komen dat het mogelijk maakt ingevoerd voortplantingsmateriaal van gekloonde dieren (zoals sperma en embryo's) te traceren. De Commissie komt tot deze maatregelen na de erkenning dat het klonen ernstige gevolgen heeft voor het welzijn en de gezondheid van de dieren en ook bij de bevolking op grote weerstand stuit.

Compassion in World Farming vindt dat ook vlees en melk van de nakomelingen van gekloonde dieren onder het verbod moeten vallen. Het is namelijk niet waarschijnlijk dat de vleesindustrie vlees van gekloonde dieren daadwerkelijk zal willen verkopen, maar dat men klonen zal gebruiken als middel om de genetische selectie en het fokken voor een snelle groei te versnellen. Met de aldus verkregen dieren kunnend an hoogproductieve koeien of snel groeiende varkens worden gefokt. Nu al veroorzaakt genetische selectie ernstige gezondheids- en welzijnsklachten bij dieren. Door het gebruik van de kloontechniek zullen deze problemen verergeren, vreest Compassion in World Farming.

Een verbod van klonen moet daarom ook betrekking hebben op het vermarkten van producten van nakomelingen van gekloonde dieren. Nu blijft het bijvoorbeeld mogelijk dat geklonde dieren of hun voortplantingsmateriaal geïmporteerd worden en dat -bijvoorbeeld- vlees van lammeren van gekloonde schapen op de markt komt. Onderzoek wijst uit dat de Europese consumenten dat niet willen.

EU moet illegale eieren niet legaliseren

Opinie-artikel in het Agrarisch Dagblad van 12 oktober

Een aparte code op eieren uit traditionele legbatterijen en een verbod dergelijke eieren na 2012 te exporteren naar landen binnen de EU. Dat voorstel deed EUWEP, de Europese vereniging van eierhandelaren, in september in het Europees Parlement. De zorgen die aan het voorstel ten grondslag liggen zijn terecht, maar de maatregelen zijn onnodig en ongewenst, vindt Compassion in World Farming.

Met ingang van 2012 mogen in de EU geen kippen meer worden gehouden in kale, traditionele legbatterijen. Dat is het gevolg van een historisch besluit dat in 1999 werd genomen. De sector heeft zich er inmiddels meer dan 10 jaar op kunnen voorbereiden, maar toch verloopt de omschakeling naar (nog wel toegestane) verrijkte kooien en alternatieve systemen moeizaam. Naar verwachting zullen in de EU na 2011 nog zo'n 100 van de ruim 350 miljoen kippen in traditionele legbatterijen worden gehouden. EUWEP pleit er nu voor de producenten van deze, dan illegale kooi-eieren expliciet toestemming te geven hun eieren uitsluitend in het land van herkomst te verkopen en export naar andere EU-lidstaten te verbieden. De eieren zouden met een aparte code, bijvoorbeeld een 4, gemerkt moeten worden.

Op deze manier wil EUWEP voorkomen dat landen waar veel producenten overschakelden en investeerden in nieuwe, wel toegestane systemen benadeeld worden door de concurrentie van goedkopere eieren, afkomstig van pluimveehouders die zich niet aan de wet hielden. Die zorg is terecht, maar de oplossing niet.

De beste manier om bedrijven, die tijdig investeerden om aan de nieuwe wettelijke eisen te voldoen, te beschermen tegen oneerlijke concurrentie is ervoor te zorgen dat de wet overal wordt nageleefd. Wanneer de EU toe zou staan dat eieren uit illegale kooien een aparte code krijgen en, ook al is het alleen in eigen land, verkocht mogen worden, is dat een ernstige verzwakking van de wet en van haar geloofwaardigheid. Bovendien zou het voor producenten met vooral nationale afzet een belangrijke prikkel wegnemen om snel over te schakelen op toegestane systemen.

Een officieel verbod om eieren uit traditionele legbatterijen naar andere lidstaten te exporteren is bovendien onnodig. De huidige EU handelsnormen voor eieren verbieden namelijk de handel van eieren uit traditionele legbatterijen met ingang van 2012. Landen waar de wet wél wordt nageleefd, die deze eieren uit andere landen willen weren, zijn dus al bevoegd dat te doen.

Het Europese verbod om hennen te houden in traditionele legbatterijen en hun eieren te verkopen is een van Europa's belangrijkste successen op het gebied van dierenwelzijn. De EU moet niet toestaan dat dit verbod verzwakt of uitgesteld wordt.

Geert Laugs
campagne-coördinator Compassion in World Farming Nederland

Diervriendelijker boeren in Nederland

Bijna alle legkippenhouders in Nederland kappen de snavels van de kuikens en bijna alle varkensboeren vijlen de tanden en knippen staarten van hun biggen af. 'Nodig om erger te voorkomen' zeggen boeren maar al te vaak. 'Onnodig en pijnlijk' zeggen dierenbeschermers. Op 16 september ging Compassion in World Farming op bezoek bij twee innovatieve Nederlandse bedrijven die laten zien dat goede huisvesting en vakmanschap zorgen voor een beter welzijn en dat deze pijnlijke ingrepen achterwege kunnen blijven.

We bezochten het Rondeel in Barneveld. 30.000 legkippen leven hier in een moderne stal die speciaal werd ontworpen om tegemoet te komen aan hun natuurlijke behoeften. Ze kunnen er op stok gaan in hun nachtverblijf, van zon en buitenlucht genieten in het dagverblijf en een stofbad nemen in de 'bosrand'. We zagen er enthousiaste kippen genieten van de mogelijkheden die de omgeving hen biedt en we zagen er ook dat het goed mogelijk is de dieren hun snavel te laten houden. Minstens zo belangrijk: Het Rondeel is geen proefbedrijf maar een commercieel project. De eieren worden ter plekke verpakt en zijn te koop bij Albert Heijn.

Bij Jan en Jorg Broenink in Langeveen zagen we nieuwsgierige en vitale varkens die in ruime hokken leven op houtstrooisel. Jan en Jorg bieden de dieren een verrijkte omgeving waar ze de hele dag kunnen wroeten en, als ze dat willen, comfortabel liggen. Ze schrikken niet van bezoekers, maar komen juist onderzoekend op hen af. De tanden worden niet afgevijld en er wordt niet gecastreerd. Als de nieuwe stal klaar is mogen de biggen ook hun staart houden. Daarmee is de familie Broenink een voorbeeld voor bijna alle varkensboeren in Nederland en Europa. Ook hun bedrijf is niet experimenteel, het is een onderneming die alleen maar kan bestaan door haar producten te verkopen. Het vlees van Broeninks varkens is te koop bij Jumbo (Jumbo Bewust) en te herkennen aan het Beter Leven Kenmerk met één ster van de Dierenbescherming.

De innovatieve bedrijven die we bezochten zijn er gekomen dankzij de visie en het doorzettingsvermogen van hun eigenaren. Zij laten zien dat het goed mogelijk is een goede boterham te verdienen met méér dierenwelzijn. Maar er zijn nog veel te weinig bedrijven die het voorbeeld van het Rondeel en van Jan Broenink volgen. Hun werkwijze verdient aandacht en waardering en daarom zullen we uitgebreidere beschrijvingen opnemen in onze serie voorbeelden van Good Agricultural Practices. En natuurlijk dringen we bij de EU en bij regeringen aan op maatregelen om dergelijke initiatieven voor diervriendelijkere veehouderijen ook financieel te ondersteunen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van Europese regelingen.

Beef, bread and water. Peter Roberts Memorial Lecture

Hoe kunnen we een snel groeiende wereldbevolking voeden, terwijl de aarde opwarmt? Die vraag stond centraal in de Peter Roberts Memorial Lecture, die Compassion in World Farming dit jaar voor de vierde maal organiseerde ter herinnering aan zijn oprichter.

Vier deskundigen gingen maandagavond, ieder vanuit een eigen invalshoek, in op deze vraag. Arjen Hoekstra, grondlegger van het waterfootprint-concept, liet zien dat in het productieproces van verschillende voedingsmiddelen grote hoeveelheden water nodig zijn. Vlees van dieren die met graan gevoed worden, is de absolute grootverbruiker van het steeds schaarser wordende drinkwater. Ethicus Kate Rawles drong aan op het invoeren van een ethisch verantwoord dat dieren en mensen beschermt en de aarde niet uitput. Samuel Jutzi, directeur bij wereldvoedselorganisatie FAO, pleitte voor het ondersteunen van boeren in ontwikkelingslanden en voor een verantwoorde veehouderij, die rekening houdt met het welzijn van dieren. Philip Lymbery, CEO van Compassion in World Farming benadrukte de noodzaak vóór 2050 te stoppen met de intensieve veehouderij. Dat is de beste manier om de klimaatverandering te matigen, de wereldbevolking te voeden en het welzijn van dieren te verbeteren.



Een videoverslag van de avond en de presentaties van de sprekers zijn te vinden op de internationale website Compassion in World Farming: www.ciwf.org.

Veetransport: Klacht tegen Ierland

De Ierse regering faalt bij het handhaven van de Europese regels voor diertransporten. Dat blijkt uit een klacht die Compassion in World Farming, samen met Animals Angels, indiende bij de Europese Commissie.

Vanuit Ierland worden heel veel levende dieren geëxporteerd. Tienduizenden jonge kalfjes gaan naar Nederlandse kalvermesterijen. Ook worden jonge kalfjes uitgevoerd naar België, Spanje en Italië. Volwassen runderen gaan naar Italië en Spanje om daar te worden vetgemest.

De reis vanuit Ierland gaat over zee. De zeereis naar Noord-Frankrijk duurt 18 uur en daarna gaan de dieren in veewagens verder naar hun bestemming. Volgens de wetten van de EU moeten de dieren na aankomst in Frankrijk uitgeladen worden, gevoed en gedrenkt worden en 12 uur rust krijgen. Onderzoek wijst uit dat de dieren veel korter, en soms zelfs helemaal geen rust krijgen.

Compassion in World Farming voert actie om de maximaal toegestane duur van de transporten terug te brengen tot 8 uur, maar zolang dat niet gebeurt moeten regeringen in elk geval de bestaande wetten handhaven. De Ierse regering moet er daarom voor zorgen dat Ierse transportbedrijven zich aan de wet houden, aldus de klacht.

Ook in Nederland voert Compassion in World Farming actie tegen de verre transporten van jonge kalfjes. Zodra de nieuwe regering aantreedt zal Compassion in World Farming de nieuwe minister van landbouw een petitie aanbieden, waarin gepleit wordt voor het beperken van de maximumduur van de transporten van jonge kalfjes en het verbeteren van de leefomstandigheden in de Nederlandse kalvermesterijen.

Verbied klonen in de veehouderij!

In Groot-Brittannie is deze maand hevige commotie ontstaan nadat bleek dat er vlees en melk van gekloonde dieren in de voedselketen terecht is gekomen. Is er sprake van een incident, of van een nieuwe stap, die de grootschalige vee-industrie nóg dieronvriendelijker zal maken? Dat laatste moet koste wat het kost voorkomen worden, vindt Compassion in World Farming.

Veertig 'klonen' van premier Cameron demonstreerden in Londen tegen het klonen van landbouwdieren.

Klonen is een jonge techniek die het mogelijk maakt in het laboratorium een embryo van een dier te maken dat genetisch 100% identiek is aan een ouderdier. Om tot leven te komen wordt het embryo in een draagmoeder geplaatst waarna het zich verder ontwikkelt en normaal geboren wordt: als tenminste alles goed gaat....

In de huidige, massale vee-industrie wordt klonen nog niet toegepast. Wel is er al langer sprake van grootschalige genetische selectie. Dat leidt tot ernstig dierenleed. De Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) ziet genetische selectie van koeien voor een hoge melkopbrengst als de belangrijkste factor die zorgt voor een slecht welzijn bij melkkoeien. Ook varkens, die speciaal gefokt zijn voor hun snelle groei, hebben vaak last van gebreken aan poten, hart en longen. Wanneer klonen een toegestane en gangbare praktijk zou worden in de veehouderij ligt het voor de hand dat vooral de dieren die de hoogste opbrengst leveren, en daardoor het meest lijden, gekloond zouden worden. Zo dreigt klonen het gebruik van genetische selectie in de veehouderij te versnellen en het welzijn van dieren verder te verslechteren.

En dat terwijl het klonen zelf al zoveel ellende oplevert. De meeste gekloonde embryo's sterven nog in de draagmoeder en de dieren die levend ter wereld komen hebben vaak ernstige gebreken, zoals misvormingen, een verzwakt immuunsysteem en problemen met hart, longen en andere organen. De ethische adviescommissie van de Europese Unie uit daarom serieuze twijfels of klonen wel moet worden toegestaan. Het Europees Parlement heeft inmiddels duidelijk stelling genomen en gestemd voor een verbod van de verkoop van vlees en melk afkomstig van gekloonde dieren.

Het vlees en de melk die in Groot Brittannie op de markt kwamen waren, zonder de vereiste toestemming, afkomstig van geïmporteerde embryo's van gekloonde moederkoeien. De Britse voedselautoriteit haastte zich te verklaren dat er geen aanwijzingen zijn voor gevaar voor de voedselveiligheid en de dieren te traceren. Dat het echter toch mogelijk was deze embryo's te importeren, hen groot te brengen en hun producten op de markt te brengen geeft te denken. Het roept de vraagt op of zoiets in Nederland óók zou kunnen gebeuren en noodzaakt regering en autoriteiten tot uiterste waakzaamheid om dat te voorkomen.

Geert Laugs
Compassion in World Farming Nederland

EU- rapport: meeste vleeskuikens hebben pijn

Twee nieuwe, vandaag gepubliceerde wetenschappelijke rapporten van de Europese autoriteit voor de voedselveiligheid EFSA concluderen dat er ernstige welzijnsproblemen zijn in de vleeskuikenhouderij.

De kip die je in de supermarkt koopt is helemaal geen kip, maar een kuiken dat in nog geen zes weken wordt vetgemest tot een gewicht van meer dan twee kilo. Kuikens groeien tegenwoordig twee maal zo snel als 50 jaar geleden. Dit is mogelijk door genetische selectie: de dieren zijn speciaal gefokt om snel te groeien. Ernstige welzijnsproblemen zijn het gevolg hiervan, aldus de wetenschappers van EFSA. Zij spreken van pootgebreken, ascites (vocht in de buikholte), een hoge sterfte en het plotseling doodvallen van de dieren. Ze maken zich ernstige zorgen over afwijkingen in de botten van vleeskuikens die leiden tot kreupelheid, die waarschijnlijk voor de meeste dieren pijnlijk is.



Vleeskuikenouderdieren
Naast deze welzijnsproblemen voor vleeskuikens presenteert EFSA vandaag ook een rapport over vleeskuikenouderdieren. Dit zijn kippen die niet geslacht en opgegeten worden, maar die gehouden worden om de vleeskuikens ter wereld te brengen. Ook zij zijn geselecteerd om snel te groeien. Die eigenschap moet immers overgebracht worden op hun kuikens, die gemest worden voor hun vlees. Omdat de snelle groei zou leiden tot ernstige gezondheidsklachten en hoge uitval wordt de ouderdieren chronisch voedsel onthouden. Zij hebben altijd honger. Als gevolg daarvan concurreren de dieren om voedsel en dat leidt vaak tot verwondingen.

In haar rapport meldt EFSA nog meer, schokkende welzijnsproblemen bij de ouderdieren:

• Pijnlijke verminkingen van tenen of kammen, zonder bewijs dat dit noodzakelijk is of goed voor het welzijn van het dier
• kale leefomgeving en een hoge bezettingsgraad van de stallen
• wanneer de dieren uiteindelijk geslacht worden gebeurt dat vaak in slachtlijnen die ongeschikt zijn voor de zware ouderdieren, hetgeen leidt tot extra stress en verwondingen bij de slacht.

Compassion in World Farming zet zich al jaren in voor een verbetering van het welzijn van vleeskuikens. Dit heeft onder meer geleid tot de eerste specifieke Europese welzijnsregels voor de vleeskuikenhouderij. In die regels, die met ingang van dit jaar van kracht zijn, wordt tot op zekere hoogte paal en perk gesteld aan de zeer hoge bezettingsgraad in kuikenstallen, maar de problemen die het gevolg zijn van genetische selectie worden onvoldoende aangepakt. De wetenschappelijke rapporten die EFSA nu presenteert tonen aan dat dit snel moet gebeuren en uiteraard zal Compassion in World Farming zich daar met kracht voor inzetten!

"Beef, bread and water" Nederlandse hoogleraar gastspreker bij prestigieuze lezing in Londen

De Nederlandse hoogleraar Arjen Hoekstra is een van de sprekers tijdens de Peter Roberts Memorial lecture, die Compassion in World Farming op 20 september in Londen organiseert. De avond heeft als thema 'Beef, bread and water: ethical food in a warm and thirsty world'.

Arjen Hoekstra is de grondlegger van het concept van de 'watervoetafdruk': een maat voor de hoeveelheid water die nodig is om een bepaald product te maken, gedurende de hele productieketen. Zo is voor één kopje koffie 140 liter water nodig, voor een kilo biefstuk zelfs 16.000 liter. Analoog hieraan kan men ook een watervoetafdruk berekenen voor bijvoorbeeld de productie van een land of het consumptiepatroon van een persoon. Tijdens deze avond spreken Hoekstra en andere deskundigen over problemen als klimaatverandering, waterschaarste, de oneerlijke verdeling van voedsel en hun directe verband met de intensieve veehouderij en het welzijn van landbouwdieren.

Behalve Arjen Hoekstra spreken:

• Dr Samuel Jutzi – Directeur dierlijke productie en -gezondheid van de wereldvoedselorganisatie FAO
• Dr. Kate Rawles, senior lector aan de Universiteit van Cumbria
• Philip Lymbery, CEO van Compassion in World Farming.

Plaats: Savoy Place, Londen
Tijd: 20 september 2010, 19.00 uur
Boeking via: www.ciwf.org
Inlichtingen: 024-3555552

De Peter Roberts Memorial Lecture wordt dit jaar voor de vierde maal georganiseerd en is vernoemd naar Peter Roberts, de Britse melkveehouder die in 1967 - uit zorg over de industrialisering van de veehouderij - Compassion in World Farming oprichtte en in 2006 overleed. Compassion in World Farming is inmiddels uitgegroeid tot een internationale organisatie die streeft naar een wereld waar dieren worden behandeld met compassie en respect, zonder intensieve veehouderij en zonder verre diertransporten.

Onze visie bij de Wereldvoedselorganisatie (FAO)

Half juni vergaderde de Wereldvoedselorganisatie FAO in Rome. Vertegenwoordigers van meer dan 150 regeringen spraken er over de veehouderij. Joyce D'Silva was er namens Compassion in World Farming om te pleiten voor een duurzame en diervriendelijke veehouderij.

Joyce herinnerde de gedelegeerden er aan dat 'vee' niet zomaar een term voor een grondstof voor voedsel is, maar betrekking heeft op miljarden individuele, levende wezens met gevoel. Joyce wees ook op onderzoeken die laten zien dat er niet alleen in het Westen, maar ook in landen als China, grote bezorgdheid is over het welzijn van al die dieren. Ook waarschuwde ze dat pogingen om de uitstoot van broeikasgassen door dieren terug te dringen door aanpassingen van het voer, niet ten koste mogen gaan van het welzijn. Zo zou men bijvoorbeeld meer graan en minder gras kunnen voeren aan runderen om hun methaanuitstoot te verminderen, maar dat kan tot gevolg hebben dat meer runderen last krijgen van kreupelheid. Uiteraard wil Compassion in World Farming dat koste wat het kost voorkomen.

Tijdens de FAO bijeenkomst bleek dat de wereldvoedselorganisatie meer aandacht wil gaan schenken aan de relatie tussen veehouderij enerzijds, en belangrijke thema's als een goede voedselvoorziening, het milieu en dierenwelzijn anderzijds. Compassion in World Farming is daar blij mee, maar dringt aan op haast. Het is immers goed mogelijk een eind te maken aan de honger in de wereld door over te schakelen op een kleinere, duurzame en diervriendelijke veehouderij die veel minder beslag legt op grondstoffen dan de huidige, massale vee-industrie.

Gefilmd: paardentransport

In Italië wordt veel paardenvlees gegeten. Veel van dat vlees is afkomstig uit Oost Europa. Dit voorjaar filmde Compassion In World Farming in Roemenië hoe deze dieren leven en vervoerd worden.



We zagen dat veel dieren vastgebonden waren en daardoor moeilijk bij voedsel en drinken konden komen. Vaak stonden ze op betonnen of houten roostervloeren en ze hadden soms beschadigde hoeven. Tijdens het transport, dat meer dan 24 uur duurde kregen de dieren, in strijd met de wet, niets te drinken. Voor ons reden om een officiële klacht in te dienen tegen Roemenië en natuurlijk ook om aan te blijven dringen op een 8-uur limiet voor alle veetransporten!

Partijprogramma's over dieren en veehouderij

De verkiezingen voor de Tweede Kamer komen snel dichterbij. De campagnes zijn in volle gang en de verkiezingsprogramma's zijn klaar. Wij lazen ze om te zien welke plannen de partijen hebben voor de veehouderij en de dieren.

Afschaffen, aanpassen of doorgaan?
Er zijn vier partijen die de intensieve veehouderij willen afschaffen: GroenLinks, de Partij voor de Dieren (PvdD), de SP en de PVV. De eerste drie maken ook duidelijk wat dat inhoudt: een duurzame en diervriendelijke veehouderij, met minder dieren. De PVV is een vreemde eend in deze bijt: ze pleit voor afschaffing van de vee-industrie op termijn (zonder “de boeren de nek om te draaien”), maar is niet kritisch over de huidige vee-industrie en biedt geen alternatief.

Vier andere partijen laten zich wel kritisch uit over de gangbare veehouderij: ChristenUnie (CU), D66, PvdA en SGP. De PvdA wil een duurzamere veehouderij en bepleit maatregelen om de sector “veel sneller tegemoet te laten komen aan de eisen die de samenleving stelt aan een verantwoorde veehouderij”. Ook CU en D66 pleiten voor regulering, terwijl de SGP juist niet kiest voor “vergaande regelgeving”, maar positieve initiatieven wil ondersteunen.

CDA, VVD en Trots op Nederland tenslotte, zijn niet kritisch over de gangbare veehouderij. Het CDA zegt overigens wel dat “bij de ontwikkeling van de intensieve veehouderij de gezondheid van mens en dier voorop moet staan”. VVD en TON lijken zonder voorbehoud te kiezen voor “business as usual'.

Maatregelen
Alleen de PvdD noemt een groot aantal, gedetailleerde maatregelen om het welzijjn van dieren te verbeteren. Bij de maatregelen die andere partijen noemen valt op dat er een kamermeerderheid zou kunnen ontstaan voor het paal en perk stellen aan verre veetransporten, terwijl ook enkele partijen af willen van pijnlijke lichamelijke ingrepen bij dieren. Vijf kleinere partijen bepleiten een belasting op vlees.

Europa.
Nederland is niet alleen in de wereld. Veel Europese wetten voor dierenwelzijn komen uit Brussel en Europese subsidies bieden een belangrijke mogelijkheid de veehouderij in Nederland én Europa diervriendelijker te maken. Vier partijen vinden dat Nederland zich actief in moet zetten om het landbouwbeleid daartoe te hervormen.

Tot slot
Dit artikel, en de tabel, zijn gebaseerd op de tekst van de verkiezingsprogramma's van de elf partijen die nu in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn. Die programma's geven een beeld van de visie en de plannen van de partijen en kunnen de kiezer helpen te bepalen op wie hij of zij stemt. De uiteindelijke keuze hangt echter van meer factoren af, zoals bijvoorbeeld: hoe stemt een partij in de praktijk en kan ze invloed uitoefenen in een nieuwe regering?
Daarom is dit artikel niet bedoeld als een stemadvies, maar wel als een hulp bij het bepalen van de keuze. Compassion in World Farming zet zich ervoor in dat alle partijen, links of rechts, meer gaan doen voor de dieren: in woorden, maar vooral in daden!

Massaslachting in Japan? mail de ambassade!

In Japan zijn plannen om 100.000 varkens en koeien te slachten na een uitbraak van mond- en klauwzeer (MKZ).

Compassion in World Farming vindt dat er alleen dieren geruimd mogen worden als dat veterinair noodzakelijk is en doet een beroep op Japan om eventuele ruimingen op een humane manier uit te voeren: in overeenstemming met de regels van de wereldorganisatie voor diergezondheid. Een dergelijke oproep is nodig omdat maar al te vaak gebleken is dat autoriteiten in hun haast een dierziekte in te perken te snel over gaan tot ruimingen en het welzijn van de dieren daarbij uit het oog verliezen.

Doe mee met deze actie en mail de Japanse ambassadeur in Nederland!

Hoogleraren tegen vee-industrie

Eind april publiceerden 100 Nederlandse hoogleraren een pleidooi voor een duurzame veehouderij. Zij roepen regering en Tweede Kamer op een eind te maken aan de 'georganiseerde onverantwoordelijkheid', zoals zij de huidige, massale vee-industrie betitelen. Het hele pleidooi is te lezen op de site www.duurzameveeteelt.nl. Daar kun je ook, net als Compassion in World Farming, het pleidooi mede onderschrijven.

Het initiatief voor het unieke hooglerarenpleidooi werd begin dit jaar genomen, toen opnieuw tienduizenden onschuldige dieren gedood werden na de uitbraak van een dierziekte, de Q-koorts. Anders dan de regering in 2001 beloofde naar aanleiding van rapport Wijffels, ging de vee-industrie gewoon door en bleven noodzakelijke hervormingen uit. Het pleidooi van de hoogleraren laat niet alleen zien dat intensieve veehouderij in Nederland onhoudbaar is, maar dat ook wereldwijd gekozen moet worden voor een vorm van veehouderij die de aarde, het milieu en het klimaat spaart.

Meer hierover kun je, behalve in het pleidooi, lezen in de rapporten die Compassion in World Farming eerder al publiceerde: 'Intensieve veehouderij voorbij (Beyond factory farming)'en 'Eating the planet'. Beide rapporten zijn te downloaden op ciwf.nl. Onze reactie op het negeren van het rapport Wijffels vind je in dit weblog en in de uitzending van Eenvandaag op 8 januari.

Goed nieuws uit Europa

Een overweldigende meerderheid van het Europees Parlement heeft gestemd voor beter dierenwelzijn. Europa moet een nu een nieuw actieplan voor dierenwelzijn opstellen. Bestaande wetten moeten worden verbeterd, de naleving ervan moet beter worden gecontroleerd en er moeten hogere boetes komen voor overtreders. Dat staat allemaal in een voorstel van de Zweedse Europarlementarier Marit Poulsen, dat bij handopsteken werd goedgekeurd.

Deze kooien mogen vanaf 1 januari 2012 niet meer worden gebruikt

Voor alles moet de EU zorgen dat bestaande wetgeving beter wordt nageleefd. Daarbij doelt het parlement vooral op de invoering van het verbod van traditionele legbatterijen, dat in 2012 van kracht wordt, en op de afschaffing van kooien voor zwangere zeugen, die voor 2013 op de rol staat. Compassion in World Farming heeft lang en vasthoudend actie gevoerd voor deze belangrijke wetswijzigingen en wil nu uiteraard dat de EU ze ook daadwerkelijk invoert. Dat onze zorgen daarover terecht zijn blijkt bijvoorbeeld uit de massale overtredingen van de welzijnsregels voor varkens die we al eerder aan de kaak stelden.

Voor de toekomst wil het parlement dat Europa werkt aan een beter gezamenlijk begrip van dierenwelzijn en daar ook goede basisregels voor invoert. Ook erg belangrijk: het Europees Parlement vindt dat geïmporteerde producten, zoals vlees en eieren, ook aan de Europese welzijnseisen moeten voldoen.

Sinds het verdrag van Lissabon van kracht is heeft het Europees Parlement meer te vertellen over het landbouwbeleid en over regels voor dierenwelzijn. De landbouwministers kunnen nu geen beslissing meer nemen zonder de goedkeuring van het parlement. Het is daarom goed om te zien dat het parlement, net als voorheen, blijft kiezen voor beter dierenwelzijn!

Australië hervat export levend vee naar Egypte

265 slachtoffers op eerste reis

Tijdens een transport van levende runderen van Australie naar het Midden-Oosten zijn eind maart 265dieren omgekomen. Het was het eerste transport van levende dieren vanuit Australië naar het Midden Oosten sinds 2006, toen een vroegere Australische regering de export van levende dieren stillegde na de vele protesten uit het land zelf en uit alle delen van de wereld.

laden van runderen op de Ocean Shearer (archiefbeeld)

Aan boord van het rampschip Ocean Shearer waren ongeveer 16500 runderen. Wat de dood van de 265 dieren tijdens de wekenlange zeereis veroorzaakt heeft is echter niet bekend en wordt onderzocht door de Australische regering. Wel duidelijk is dat deze ramp niet uniek is. In een periode van zo'n 30 jaar exporteerde Australië maar liefst 150 miljoen levende dieren en circa 2,5 miljoen dieren overleefden de lange zeereis niet, als gevolg van de slechte omstandigheden aan boord of van rampen op zee.

Compassion in World Farming vraagt daarom aan de Australische regering de export van levende dieren direct, definitief te beëindigen. Wie de oproep wil ondersteunen kan via ciwf.nl een mail sturen naar de Australische ambassade in Den Haag

Europa vraagt jouw mening

Nog steeds betaalt Europa veel geld aan boeren om de productie van vlees en ander voedsel te stimuleren. Dat gaat echter veranderen. Vanaf 2013 komt er een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en de nieuwe Europese Commissie wil graag weten wat 'de burger' daarvan verwacht. Op de website van de EU kun je jouw mening invullen. Hier is alvast een korte reactie van Compassion in World Farming Nederland.

Berucht voorbeeld: Europa subsidieerde jarenlang de export van runderen naar het Midden Oosten. Hier zie je een Ierse stier in een Libanees slachthuis. Dankzij een campagne van Compassion in World Farming kwam er eind 2005 een eind aan de subsidies voor deze wrede export.

"Het Europees landbouwbeleid is lang geleden ingesteld om de productie van voedsel en het inkomen van boeren in Europa veilig te stellen. Nu wordt van de Europese boeren verwacht dat zij concurreren op de wereldmarkt. Subsidies op productie en inkomen worden afgebouwd.

Landbouw en veehouderij hebben echter meer functies dan het produceren van voedsel en inkomen. Ze hebben ook gevolgen voor andere zaken en waarden, zoals landschap, milieu, klimaat en het welzijn van heel veel dieren. In de toekomst moet het budget voor het landbouwbeleid volledig gebruikt worden om gewenste functies van landbouw en veehouderij te stimuleren die niet of onvoldoende door de markt betaald worden: omschakeling naar duurzaamheid, zorg voor landschap, terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en natuurlijk het drastisch verbeteren van het welzijn van dieren.

Consumenten in de EU landen vinden dierenwelzijn belangrijk. Dat blijkt uit diverse onderzoeken (Eurobarometer 2007 bijvoorbeeld) en de stijgende omzet van diervriendelijke en duurzame producten in Noord-west Europa. Zorg voor beter dierenwelzijn kan echter niet alleen aan de markt worden overgelaten. Boeren die omschakelen op diervriendelijke productiemethoden moeten daarbij door het GLB ondersteund worden. Duurzame en diervriendelijke productie is geen bedreiging voor de concurrentiepositie maar bij uitstek een kwaliteit waarmee de Europese landbouw zich kan onderscheiden van goedkope bulkproductie uit andere werelddelen".

Geert Laugs
Compassion in World Farming Nederland

Overheid moet varkenswet handhaven

Minister Verburg is bezweken voor de druk van de varkenshouders. In een lange brief aan de Tweede Kamer stelt zij voor terug te komen op het besluit dat de Nederlandse vleesvarkens per 2013 moeten kunnen beschikken over 1m2 ruimte, in plaats van de 0,8 m2 die nu nog geldt. Dat is vreemd, want wetenschappelijk onderzoek toont volgens de minister aan dat een leefoppervlak van 1m2 voor het welzijn van de dieren wenselijk is en ook productievoordelen oplevert. Desondanks prevaleert echter opnieuw het economisch belang van de varkensboeren en stelt de minister zelfs voor een bestaande regeling af te zwakken. Dat is onaanvaardbaar en in de huidige politieke situatie ook controversieel. De Tweede Kamer zou het voorstel daarom niet moeten behandelen.

In haar brief presenteert de minister ook een paar doekjes voor het bloeden. Varkens in oude stallen (van voor 1998) die nu nog niet eens 0,8 m2 leefruimte hebben krijgen er maar liefst 0,07 m2 bij! En de minister gaat onderzoeken of de subsidievoorwaarden voor welzijnsverbetering boven het wettelijk minimum kunnen worden aangescherpt, ze gaat haar best doen de EU over te halen varkens meer ruimte te geven en ze blijft zich inzetten voor meer duurzaamheid. Maar is dat niet grotendeels bestaand beleid, of met andere woorden: een sigaar uit eigen doos?

Dat laatste geldt zeker voor het volgende: Terecht constateert de minister dat verrijking van de omgeving (strooisel in de stal) goedkoper is dan hokvergroting en op korte termijn een welzijnsverbetering oplevert. Ze stelt nu voor de wettelijke eisen en de controle op dit punt te gaan 'verduidelijken'. Die eisen laten echter aan duidelijkheid niets te wensen over. Varkens in de EU moeten kunnen beschikken over strooisel en de meeste varkens in Nederland hebben dat niet. Het zou goed zijn als de minister nu eindelijk actie zou ondernemen en daadwerkelijk meer controles zou laten uitvoeren. 'Vliegende brigades', zoals die worden ingezet ter controle van veetransporten, zouden een goed middel hiertoe zijn. Controle op de naleving van bestaande regels is wel een eerste taak van de overheid.

Geert Laugs

Dit is een opinie-artikel dat op 25 maart verscheen in het Agrarisch Dagblad.

Nieuw: weblog over het wonderlijke leven van dieren

Varkens begrijpen de werking van spiegels, papegaaien kunnen bewegen op de maat van muziek en paarden herkennen mensengezichten op foto's. Het zijn een paar voorbeelden van opmerkelijke dierenverhalen die je kunt lezen op dierenlevens.nl, een nieuw weblog dat sinds 1 maart online is.

In dierenlevens.nl presenteert Compassion in World Farming twee maal per maand een verhaal over het wonderlijke leven van de dieren met wie we onze planeet delen. Al die verhalen laten zien dat mens en dier veel dichter bij elkaar staan dan lang werd gedacht, want net als mensen hebben dieren gevoel, kunnen ze pijn ervaren en bang of vrolijk zijn. Net als mensen willen ze voor hun jongen zorgen en zijn ze zich bewust van veranderingen in hun omgeving. Voorbeelden daarvan zijn er genoeg. Denk maar aan de hond die blij met zijn staart kwispelt als zijn baasje thuis komt of kijk maar eens naar merels, die een nest bouwen voor hun jongen en af en aan vliegen met voedsel voor hun pasgeboren kroost. Maar ook de wetenschap erkent dat dieren gevoel hebben en levert steeds meer bewijzen voor wat dieren allemaal kunnen. Wist je dat kippen kunnen leren door naar televisiebeelden te kijken, dat ze in een groep tot 80 individuele soortgenoten kunnen onderscheiden en dat ze met elkaar 'praten' via zo'n 30 verschillende 'geluiden'?

Dierenlevens.nl is een uitgave van Compassion in World Farming (CIWF), de internationale organisatie die opkomt voor het welzijn van landbouwdieren. Met dit nieuwe weblog hoopt CIWF bij te dragen aan een beter begrip voor de natuurlijke behoeften van dieren en natuurlijk vooral aan wereld waar dieren worden behandeld met compassie en respect.

Oproep aan de politieke partijen

Compassion in World Farming (CIWF) vraagt de politieke partijen in Nederland in hun verkiezingsprogramma's voor de Tweede Kamerverkiezingen te kiezen voor een nieuwe koers voor de veehouderij in Nederland. Deze moet duurzaam én diervriendelijk worden, aldus CIWF in een brief aan de programmacommissies van de politieke partijen. Met deze brief biedt de organisatie ook twee belangrijke rapporten aan de partijen aan.

Een nieuwe koers voor de Nederlandse veehouderij is niet alleen nodig om een eind te maken aan het dierenleed in de huidige vee-industrie, maar ook omdat Nederland niet voorbij kan gaan aan de wereldwijde problemen die veroorzaakt worden door de vee-industrie. In het rapport 'Beyond factory farming (Intensieve veehouderij voorbij) stelt Compassion in World Farming dat het noodzakelijk is in de ontwikkelde landen minder vlees te consumeren en te produceren en om wereldwijd over te schakelen op extensieve, diervriendelijke veehouderij die gebruik maakt van vernieuwbare energiebronnen op de boerderij. Dit is nodig om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan en de groeiende wereldbevolking duurzaam te kunnen voeden. Dat dit goed mogelijk is blijkt uit het rapport 'Eating the planet', dat in opdracht van Compassion in World Farming en Friends of the Earth werd geschreven door onderzoekers van de Universiteit van Klagenfurt.

Beide rapporten zijn als download beschikbaar op ciwf.nl.

Bovendien vraagt Compassion in World Farming aan de politieke partijen in hun programma vast te leggen dat de nieuwe Nederlandse regering binnen de EU en andere internationale organisaties een voortrekkersrol dient te spelen bij de gewenste omschakeling naar een duurzame en diervriendelijke voedselproductie.

EU handhaaft verbod legbatterij

De Europese unie handhaaft het verbod op de legbatterij, dat in 2012 van kracht wordt. Dat is duidelijk geworden na de vergadering van de Europese landbouwministers, afgelopen maandag.

In 1999 besloot de EU dat het met ingang van 2012 niet meer toegestaan is legkippen te houden in de beruchte, kale legbatterijkooien, waarin per kip minder dan een A-viertje ruimte is en waarin bijna elk natuurlijk gedrag onmogelijk is. Ondanks de zeer ruime overgangstermijn dringt de eierindustrie echter aan op uitstel van het verbod en deze maand stelde Polen officieel voor het verbod met 5 jaar uit te stellen. Bij de Europese Commissie en bij de landbouwministers was daarvoor echter geen steun.



Natuurlijk is Compassion in World Farming erg blij dat het verbod gehandhaafd wordt. "We hebben eind jaren '90 veel en fanatiek actie gevoerd voor dit verbod, en natuurlijk hebben we flink gelobbied om de EU ervan te weerhouden gehoor te geven aan de roep om uitstel", zegt campagnecoördinator Geert Laugs.

Compassion in World Farming roept de lidstaten van de EU op om er nu snel voor te zorgen dat hun kippenhouders snel overschakelen op diervriendelijkere huisvesting van legkippen. Om die ontwikkeling te stimuleren gaat de organisatie door met het toekennen van 'Good Egg Awards' aan bedrijven die helemaal afzien van het verkopen of verwerken van kooi-eieren in hun produkten.

Petitie: staarten en stro voor varkens!

Compassion in World Farming start een petitie tegen illegale praktijken in de Europese varkenshouderij. Iedereen die vindt dat varkens een beter leven verdienen met -tenminste- stro in de stal en een mooie krul in de hele staart, kan dit vanaf nu via ciwf.nl laten weten aan de Europese Unie.

In 2008 en 2009 filmden onderzoekers van Compassion in World Farming op 74 varkensbedrijven in 6 landen van de EU, waaronder Nederland. Op de meeste bedrijven stonden de varkens in kale hokken, zonder stro of strooisel, en bij bijna alle dieren was de staart afgeknipt. Kale hokken en standaard staartknippen zijn in strijd met de Europese wet. Die schrijft voor dat varkens strooisel in de stal moeten hebben, zodat ze zich natuurlijk kunnen gedragen en niet uit verveling aan elkaars staart gaan knagen.

Compassion in World Farming is niet de enige organisatie die constateert dat EU-varkenshouders de wet massaal overtreden. Ook EFSA, de Europese voedsel- en warenautoriteit, schreef dit in 2007 in een officieel rapport. Sindsdien blijkt er echter nog weinig te zijn verbeterd.

Door de nieuwe petitie te ondertekenen vraag je aan de nieuwe Europese Commissie ervoor te zorgen dat de 250 miljoen varkens in Europa tenminste de bescherming krijgen waar ze volgens de wet recht op hebben. En natuurlijk vraag je hen ook méér te doen voor het welzijn van varkens, zoals het verbieden van de krappe zeugenkooien en van pijnklijke lichamelijke ingrepen!

Tweede Kamer steunt oproep vermindering vleesconsumptie

Samen met 13 andere maatschappelijke organisaties heeft Compassion in World Farming regering en parlement gevraagd concrete doelen vast te stellen voor een vermindering van de vleesconsumptie en ook maatrgelen te nemen om dat te bereiken. De organisaties pleiten voor een reductie van de vleesconsumptie met 33% in 2020 en voor fiscale maatregelen om de productie en verkoop van vlees dat niet duurzaam geproduceerd is minder aantrekkelijk te maken.

Op 10 februari heeft de Tweede Kamer enkele moties aangenomen die deze verzoeken ondersteunen. De regering wordt opgeroepen aan te sturen op een vermindering van de consumptie van dierlijke eiwitten, daarvoor concrete doelen te stellen (binnen een half jaar) en te onderzoeken welke financiële prikkels kunnen worden ingezet om consumenten te verleiden tot 'verduurzaming van het voedselpakket'.

De maatschappelijke organisaties, die dit initiatief van Milieudefensie ondersteunen zijn: Both ENDS, Compassion in World Farming, Cordaid, Nederlandse Dierenbescherming, Greenpeace Nederland, ICCO, IUCN NL, Natuur en Milieu, Oxfam Novib, Solidaridad, Varkens in Nood, Nederlandse Vegetariërsbond en Wakker Dier.

Waarom een reductie van de vleesconsumptie in de rijke landen nodig is lees je onder meer in een tweetal rapporten die Compassion in World Farming eind vorig jaar, kort voor de klimaatconferentie in Kopenhagen, publiceerde.

Europese varkenshouders overtreden de wet op grote schaal

De Europese regels voor het welzijn van varkens worden op grote schaal overtreden: staarten worden massaal en routinematig afgeknipt en veel dieren leven in kale hokken zonder stro of enige afleiding. Dat blijkt uit een uitgebreid undercover-onderzoek dat Compassion in World Farming vandaag in Brussel presenteert.

Het onderzoek ging in 2008 van start en werd uitgevoerd op 74 varkenshouderijen in 6 EU-landen: Nederland, Denemarken, Hongarije, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Op de overgrote meerderheid van de bezochte boerderijen werden de welzijnsregels genegeerd. Het routinematig afknippen van varkensstaarten is verboden in de EU. Bovendien schrijven EU-regels voor dat varkens moeten kunnen beschikken over stro of vergelijkbaar afleidingsmateriaal. Op de overgrote meerderheid van de bezochte varkenshouderijen werden deze regels overtreden. De bezochte Nederlandse bedrijven scoorden na Spanje het slechtst in dit onderzoek.

De huidige Europese regels voor het welzijn van varkens zijn van kracht sinds 2003. Al in 2007 concludeerde EFSA, de EU voedsel- en warenautoriteit, dat boeren cruciale delen van de wet negeren. Het onderzoek van Compassion in World Farming bevestigt deze conclusie en doet vermoeden dat 250 miljoen varkens in Europa worden gehouden op een manier die in strijd is met de wet.

Van nature besteden varkens een groot deel van hun tijd aan het onderzoeken van hun omgeving. Ze wroeten en gaan op zoek naar voedsel. In de kale hokken van de vee-industrie is dit natuurlijk gedrag onmogelijk en komt het vaak voor dat de dieren uit verveling aan elkaars staarten bijten. Om dat tegen te gaan worden bij bijna alle jonge biggen de staarten -zonder verdoving- afgeknipt. 'De Europese wet erkent dat varkens gevoel hebben en schrijft voor dat er in de veehouderij ten volle rekening moet worden gehouden met hun welzijn. Het massaal, routinematig knippen van staarten is daarmee duidelijk in strijd: het is zelfs letterlijk verboden', zegt Geert Laugs, campagnecoördinator van Compassion in World Farming Nederland: 'Onderzoek wijst uit dat staartbijten grotendeels voorkomen kan worden door de dieren meer ruimte en stro te geven, zodat ze hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen'.

Lees meer over varkens

Lees meer over Compassion in World Farming

Onze visie op veehouderij in Eenvandaag

Hoe moet het verder met de veehouderij in Nederland? Deze vraag stelde Eenvandaag onder andere aan Compassion in World Farming, LTO Nederland en aan minister Verburg.

In 2001 bepleitte de commissie Wijffels een radicale omkeer in de veehouderij. Het massaal doden van gezonde dieren, om een veeziekte te bestrijden, zou nooit meer mogen gebeuren. Bovendien pleitte de commissie voor een veel diervriendelijkere veehouderij: Koeien horen in de wei, kippen moeten kunnen scharrelen en varkens moeten kunnen wroeten, aldus het rapport. Landbouwminister Brinkhorst was enthousiast: "Dit rapport wordt uitgevoerd. punt".

Nu, in 2010 worden er opnieuw gezonde dieren 'geruimd'. Minstens 40.000 drachtige geiten worden gedood om de Q-koorts in te dammen, en de vee-industrie is nog verre van diervriendelijk.

Het TV-programma Eenvandaag, maakte op vrijdag 8 april de balans op. Geert Laugs verwoordde de visie van Compassion in World Farming op de toekomst van de veehouderij in ons land: Er is een deltaplan nodig om de dierhouderij duurzaam en diervriendelijk te maken. Dat is niet alleen nodig voor het welzijn en de gezondheid van de dieren, maar ook vanwege het beslag dat de veevoerproductie legt op landbouwgronden in een wereld waar 1 miljard mensen ondervoed zijn en vanwege de grote bijdrage die de vee-industrie levert aan de opwarming van de aarde.

Bekijk hier de uitzending van Eenvandaag, van vrijdag 8 januari.